
Մի անգամ չքավոր մի մարդ տարօրինակ իր է գտնում։ Փոքր և կակուղ իր էր, մի փոքր ընկույզի չափ։ Ցույց տվեց կնոջը, հարևաննին և ոչ ոք չիմացավ թե ինչ էր այն։ Այդպես ամբողջ քաղաքով լուրը տարածվեց և հասավ թագավորին։
Նա ուզեց տեսնել հազվագյուտ իրը, և չքավորին կանչեց, որ իրը բերի։ Թագավորը ձեռ առավ իրը և զննեց այն, սակայն դրանից ոչինչ չհասկացավ։ Որքա՞ն կուզես սրա համար — ասաց թագավորը։ Գյուղացին ասաց — դրա քաշով ոսկի տուր։
Գնացին գանձարան և գանձապետը ամենափոքր կշեռքի մի նժարին դրեց իրը, իսկ մյուսի մեջ սկսեց ոսկի լցնել։ Սակայն ինքան էլ ոսկի լցրեց, կշեռքը անշարժ մնաց։ Գանձապետը ամենամեծ կշեռքը վերցրեց և տոպրակներով ոսկի լցրեց։ Բայց իրը ավելի ծանր մնաց։
Զայրացել էր թագավորը, բայց խղճաց չքավորին և որոշեց բաց թողնել նրան։ Հրամայեց, որ իր երկրի գիտնականներին հավաքեն, որ պարզեն, թե ինչ իր է դա։ Շատ մտածեցին, շատ վիճեցին, բայց չիմացան, թե ինչ էր այդ իրը։ Թագավորը հրամայեց նրանց բոլորին գլխատել, և ցասկոտ դարձավ իր պալատականներին ու պահանջեց գտնել որևէ իմաստունի, որը կարող էր լուծել այս հանելուկը։
Դրանիկները ցրվեցին, աշխարհով մեկ որոնեցին, վերջապես մի զառամյալ ու փորձված մարդ գտան և նրան բերին թագավորի մոտ։ Ալևորը իրը տեսնելիս պահանջեց, որ ամենափոքր կշեռքը բերեն և մի բուռ հող։ Կշեռքի մի նժարին՝ դրեց իրը, մյուսին՝ հողը, և կշեռքի նժարները հավասար կանգնեցին։
Ապշահար թագավորը հարցրեց․ Այդ ի՞նչ է, ո՜վ խելոք մարդ։
Սա մարդու աչք է, թագավո՛ր, — պատասխանեց ծերունին։ — Դուք ուզում էիք կշռել ոսկո՞վ․ հողից բացի՝ սա ոչնչով չի կշտանում։


















