Ֆիզիկա. Մոլեկուլներ և նրանց շարժումը։ Նյութի կառուցվածք։

Կատարել Գ․ Մխիթարյանի մաս I

Տարբերակ 1

I. Յուղի կաթիլը չի կարող տարածվել անսահմանապակ ջրի մակերևույթի վրա, կտարածվի մինչև շերտի հաստությունը հավասարվի յուղի ամենափոքր մասնիկների չափերին։

II. Փոքրագույն մասնիկները, որոնցից կազմված են տարբեր նյութերը, կոչվում են մոլեկուլներ։

III. Նյութի փոքրագույն մասնիկների բաղկացուցիչ մասերը կոչվում են ատոմներ։

IV. Դիֆուզիան տեղի է ունենում հեղուկներում և գազերում։

V. Տաք ջրում մոլեկուլների շարժումը արագանում է և դիֆուզիան ավելի արագ է կատարվում։

VI. Նյութի մոլեկուլների միջև գոյություն ունի և ձգողություն, և վանողություն:

Տարբերակ 2

I. Նույն նյութի մոլեկուլները իրարից չեն տարբերվում։

II. Տարբեր նյութերի մոլեկուլները իրարից տարբերվում են։

III. Դիֆուզիան նյութերի ինքնուրույն միմյանց խառնվելու երևույթն է։

IV. Դիֆուզիայի երևույթից կարող է անել այն եզրակացությունը, որ բոլոր նյութերի մոլեկուլները անընդհատ շարժվում են։

V. Քրոմապատման ժամանակ դիֆուզիա է տեղի ունենում։

VI. Պողպատե դետալները և քրոմի փոշին տաքացնում են, որ նյութերի մոլեկուլների շարժման արագությունները մեծանան և դիֆուզիան արագ ընթանա

Տարբերակ 3

I. Մետաղների, հեղուկների, և օդերի տաքացման դեպքում նրանց ծավալը մեծանում է։

II. Որովհետև նյութերը կազմված են առանձին մասնիկներից։

III. նրանց տաքացման դեպքում մասնիկների միջև արանքները մեծանում են;

IV. երբ բարձր է ջերմաստիճանը, ավելի արագ է ընթանում դիֆուզիան։

V. մոլեկուլները տաք ջրում ավելի արագ են շարժվում քան սառը ջրում

VI. Մոլեկուլներըչեն կպչում իրար անկախ նրանից, որ ձգում են իրար, որովհետև իրար շատ մոտենալու դեպքում վանում են։

Տարբերակ 4

I. Սպիրտի և ջրի խառնուրդի ծավալը փոքր է սպիրտի և ջրի ծավալների գումարից որովհետև սպիրտի մասնիկները տեղավորվում են ջրի մասնիկների միջեմոլեկուլային տարացքների մեջ:

II. թթվածնի մոլեկուլը կազմված է երկու թթվածնի ատոմից:

III. ջրածնի մոլեկուլը կազմված է երկու ատոմ ջրածնից:

IV. ջրի մոլեկուլը կազմված է երկու ատոմ ջրածնից և մեկ ատոմ թթվածնից:

V. Դիֆուզիան արագ է ընթանում գազերում։

VI. Ամռանը օդի մոլեկուլները ավելի արագ են շարժվում, քան ձմռանը;

Հայոց լեզու․ Գործնական քերականություն․ Ապրիլի 14

1Լրացրու բաց թողած տառերը (նաև կրկնակ)։

ա) Ազնվամորին (մոռ) վարդազգիների ընտանիքին պատկանող 1-1,5 մ բարձրությամբ թուփ է կամ կիսաթուփ։ Տերևները բարդ են՝ եռամասնյա, վերևից գրեթե մերկ ու կանաչ, ներքևից՝ թաղիքանման ու սպիտակավուն։ Ծաղկաբույլը ողկույզ է, ծաղկաթերթիկները սպիտակ են, պտուղը բազմակորիզավոր է։ Բույսը ծածկում է հունիս-հուլիս, պտղակալում՝ հուլիս- օգոստոս ամիսներին։ Ձմեռելուց հետո բերք է տալիս միայն երկրորդ տարում ու չորանում երրորդ տարում։ Դեռևս հին հույներն ու հռոմեացիներն անտառից հավաքած ազնվամորու պտուղներն օգտագործել են ոչ միայն ուտելու, այլև բուժական նպատակներով։

բ) Հայրենական ժողովրդական բժշկության մեծ ազնվամորու պտուղների թուրմը լայնորեն կիրառվում է գրիպի, մի շարք ցրտառական հիվանդությունների ժամանակ։ Պտուղները լայն կիրառում ունեն նաև լնդախտի, սակավարյունության, ստամոքսային ցավերի ժամանակ։ Օգտագործվում են նաև մարսողությունը լավացնելու և ալկոհոլային հարբածությունից սթափեցնելու նպատակներով։ Հայկական ժողովրդական բժշկության մեծ ազնվամորու պտուղները լայն կիրառում են ունեցել տենդային հիվանդությունների, իսկ ծաղիկների թուրմը՝ օձի կծածի դեպքերում։

Ա. Թորոսյանի «Հայաստանի դեղաբույսերը» գրքից

2Ուղղիր սխալները.

Հանձինս Թումանյանի` մենք ունենք ազգային մեծ բանաստեղծ: Թումանյանը ստեղծագործել է դեռ դպրոցական տարիներից, երբ առաջին անգամ սիրահարվել է իր դասընկերուհուն և գրել հետևյալ բանաստեղծությունը․
-Հոգո՛ւս հատոր,
Սրտի՛ս կտոր,
Դասիս համար,
Դու մի՛ հոգար…
Փոքրիկ Հովհաննեսը հաճախ էր թողնում դասերը, և փախնում իր սիրած վայրերը։ Թումանյանի թանգարանը գտնվում է Մոսկովյան փողոցում: Թանգարանում կարելի է Թումանյանին տեսնել էլեկտրոնային ձևով` ակնոցները աչքին, գլխարկը` գլխին, ձեռնափայտը` ձեռքին: Բազմիցս նա գրել է իր մայրիկի, հայրիկի, իր մանկության մասին: Թումանյանն ուներ տասը երեխա, որոնց տարբեր խորհուրդներ էր տալիս: Կարևորում էր տան կարգ ու կանոնը` ասելով, որ մաքրությունը առողջության հիմքն է: Նա չէր սիրում սենյակում որևէ ավելորդ իր տեսնել: Ազգը հպարտանում է Թումանյանով:

3․Կետադրիր տրված նախադասությունները:

• «Պատճառը մի գաղտնիք է, որ երևան հանել չեմ կարող», – պատասխանեց նա:
• Մի կողմում ընկած էր ավտոմատը, մյուսում՝ խառնիխուռն թափված զանազան իրեր, որոնց մի մասն արդեն ցրիվ էր տվել հատակով մեկ:
• «Երանի քո աչքերին թագուհի, որ տեսել ես այդ հանդեսը», – մրմնջաց Սեդան:
• Այնքան մեղմանուշ, այնքան դյութիչ էր մեղեդին, որ Ջուլիետան կարծում էր՝ իր սրտի լարերի վրա էր նվագում: