ֆիզիկա․ Գաղափար մեխանիկական տատանումների մասին: Մարող և չմարող տատանումներ: Ազատ և հարկադրական տատանումներ: Մաթեմատիկական և զսպանակավոր ճոճանակ:Ռեզոնանսի երևույթ:

1․ Մեխանիկական տատանումների տարբեր օրինակներ։

Սրտի բաբախումը, թիթեռնիկի թևեռի թափահառումը, և ձայնալարերի թրթռումը բոլոռը մեխանիկական տատանման օրինակներ են։

2. Ի՞նչն է բնորոշ բոլոր տատանողական շարժումներին:

Բոլոր տատանողական շարժումներում տատանումը շարժում է, որը հերթնականորեն կատարվում է հակադիր ուղղություններով։

3. Ո՞ր տատանումներն են անվանում պարբերական:

Պարբերական տատանումները այն տատանումներն են, որոնք որոշակի հավասար ժամանակից հետո նույնությամբ կրկնվում է։

4. Ո՞ր ֆիզիկական մեծությունն է կոչվում տատանումների պարբերություն:

Տատանման պարբերությունը այն ամենափոքր ժամանակամիջոցն է, որից հետո տատանումները կրկնվում են։

5. ի՞նչ միավորներվ է արտահայտվում տատանումների պարբերությունը:

Տատանման պարբերությունը արտահայտվում է ժամանակի միավորներով՝ վարկյանով (վ), րոպեով (ր), և այլն։

6. ի՞նչ է տատանումների լայնույթը: ինչ միավորներվ է այն արտահայտվում;

Տատանման լայնույթը տատանվող մարմնի առավելագույն շեղումն է հավասարակշռության դիրքից։

7. ի՞նչ է տատանումների հաճախությունը;Ինչ միավորներով է այն արտահայտվում

Տատանման հաճախությունը տատանվող մարմնի 1 վայրկյանում կատարած տատանումների քանակն է։

8. Ո՞ր հաճախություննէկոչվում 1Հց;

1 Հց-ը այն հաճախությունն է, որով մառմինը ամեն վայրկյան կատարում է 1 տատանում։

9. Որո՞նք են տատանումների մարման պատճառները

Տատանման մարման պատճառը այն բանն է, որից մարում է տատանողական շարժումը։

10. Ինչու՞ են ճոճանակը համարում տատանողական համակարգ

Ճոճանակը անվանվում է տատանողական համակարգ, որովհետև եթե երկրագունդը չլիներ, ճոճանակը չէր տատանվի։ Այսպիսով, ճոճանակ ասելով պետք է հասկանալ ոչ միայն թելը և գնդիկը, այլ նաև երկիրը։

11. Ո՞ր տատանումներն են անվանում ազատ:

Ազատ տատանումները այն տատանումներն են, որոնք կատարվում են դիմադրության և շփման ուժերի բացակայությամբ։

12. Ո՞ր տատանումներն են անվանում հարկադրական։

Հարկադրական տատանումները այն տատանումներն են, որոնք կատարվում այն ուժերի ազդեցությամբ, որոնք, ժամանակից կախված, փոփոխվում են որոշակի պարբերությամբ։

13. Ի՞նչ է զսպանակավոր ճոճանակը։

Զսպանակավոր ճոճանակը ճոճանակը է, որը բախկացած է մի զսպանակից, որի մի ծայրից ամրացված է անշարժ և մյուս ծայրից կախված է բեռ։

14. Ի՞նչ է մաթեմատիկական ճոճանակը։

Մաթեմատիկական ճոճանակը այն համակարգն է, որի թելը թեթև է գնդիկից և նաև թելի երկարությունը շատ մեծ է գնդիկի տրամագծից։

15. Էներգիայի ինչ փոխակերպումներ են տեղի ունենում ճոճանակի սեփական տատանումների ժամանակ։

Սեփական տատանումների ժամանակ, ամենաբարձր դիրքում պոտենցիալ էներգիան իր առավելագույն արժեքը ունի, և կինետիկ էներգիան հասնում է զրո։ Ամենացածր դիրքին, պոտենցիալ էներգիան իր նվազագույն արժեքը ունի, և կինետիկ էներգիան իր առավելագույն արժեքը։ Տատանման ժամանակ բարձրության համապատասխան փոխվում է կինետիկև պոտենցիալ էներգիան։

16․ Ի՞նչ է ռեզոնանսը։

Ռեզոնանսը հարկադրական տատանումների լայնույթի շեշտակի աճն է, որը լինում է երբ հարկադրող ուժի տատանումների հաճախությունը համընկնում է տատանողական համակարգի սեփական հաճախությունը։

17. Որքան է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի լրվ մեխանիկական էներգիան:

E = Eպ + Eկ = mgh + mv2/2,

որտեղ m-ը գնդակի զանգվածն է,
g-ն ազատ անկման արագացումը,
հ-ը նրա բարձրությունը զրոյական մակարդակից,
և v-ն արագությունը:

Հայոց լեզու․ Գործնական քերականություն․ Բայերի կազմությունը․ Ապրիլի 5. Լրացուցիչ աշխատանք

Կարդա տեքստը, կատարիր առաջադրանքները։

Ինչո՞ւ են մարդիկ վիճելիս բարձրացնում ձայնը

Մի անգամ Ուսուցիչը աշակերտներին հարցրեց.

– Ինչո՞ւ են մարդիկ վեճերի ժամանակ բարձրացնում ձայնը:

– Երևի նրանք կորցնում են հանգստությունը,- ենթադրեց աշակերտներից մեկը:

– Բայց ինչո՞ւ ձայն բարձրացնել, եթե 2-րդ մարդը կանգնած է կողքիդ,- կրկին պնդեց Ուսուցիչը:
Աշակերտները շփոթված թոթվեցին ուսերը: Ակնհայտ էր, որ այդ մասին նրանք չեն մտածել: Այդ ժամանակ Ուսուցիչն ասաց.
– Երբ մարդիկ վիճում են, և նրանց դժգոհությունը մեծանում է, նրանց սրտերը հեռանում են միմյանցից, ու դրա հետ միասին՝ հեռանում են նաև նրանց հոգիները, և որպեսզի միմյանց լսեն, նրանք ստիպված բարձրացնում են ձայնը: Եվ ինչքան նրանց բարկությունն ու չարությունը մեծ է, այնքան բարձր են նրանք գոռում: Իսկ երբ մարդիկ սիրահարված են լինում, նրանք ձայն չեն բարձրացնում, այլ շատ ցածր են խոսում, քանի որ նրանց սրտերը շատ մոտ են գտնվում իրար, իսկ նրանց միջև եղած հեռավորությունը ջնջվում է: Իսկ երբ մարդկանց սերն է իշխում, նրանք անգամ չեն խոսում, շշնջում են, իսկ երբեմն էլ ոչ մի բառ պետք չի լինում միմյանց հասկանալու համար. նրանց աչքերն ամեն ինչ ասում են: Մի մոռացեք, որ վեճերը ձեզ հեռացնում են միմյանցից, իսկ բարձր արտաբերված խոսքերն այդ հեռավորությունը մեծացնում են մի քանի անգամ: Մի չարաշահեք այն, քանի որ կգա մի օր, երբ այդ հեռավորությունն այնքան մեծ կլինի, որ հետդարձի ճանապարհն այլևս չեք գտնի:

Առաջադրանքներ:
1. Տեքստից դուրս գրիր բոլոր բայերը և կազմիր ուղիղ ձևերը:

Օրինակ՝ հարցրեց-հարցնել

բարձրացնում – բարձրացնել
կորցնում – կորցնել
ենթադրեց – ենթադրել
բարձրացնել – բարձրացնել
կանգնած – կանգնել
պնդեց – պնդել
շփոթված – շփոթվել
թոթվեցին – թոթվել
մտածել – մտածել
ասաց – ասել
վիճում – վիճել
մեծանում – մեծանալ
հեռանում – հեռանալ
լսեն – լսել
ստիպված – ստիպվել
գոռում – գոռալ
սիրահարված – սիրահարվել
խոսում – խոսել
գտնվում – գտնվել
ջնջվում – ջնջվել
իշխում – իշխել
շշնջում- շշնջալ
լինում – լինել
հասկանալու – հասկանալ
ասում – ասել
մոռացեք – մոռանալ
հեռացնում – հեռացնել
արտաբերված – արտաբերվել
մեծացնում – մեծացնել
չարահաշեք – չարահաշել
կգա – գալ
կլինի – լինել
գտնի – գտնել

2. Բառարանի օգնությամբ գրիր տրված բայերի հոմանիշները:

ենթադրել – կարծել, համարել
պնդել – պահանգել, ստիպել
իշխել – կառավարել
արտաբերել – արտասանել, հնչել
թոթվել – թափահարել, թափ տալ
ջնջել – մաքրել, սրբել
շշնջալ – փսփսալ, մրմնջալ
ստիպել – հարկադրել, պարտադրել
գոռալ – գոչել, աղմկել, բոռալ
վիճել – կռվել, հակաճառել
շփոթվել – մոլորվել

3. Տրված արմատներից բայեր կազմի՛ր և ընդգծի՛ր արմատի և ել կամ ալ վերջավորության միջև եղած մասը:

Օրինակ` բարձր — բարձրանալ:
Առաջ, խիտ, խոր, նոսր, մահ, կույր, բազում, ուրախ, ծեր, գեղեցիկ, վախ, կամ, մոտ, հաս, անց, հագ, թիռ, սառ, կիպ, տես:

առաջացնել
խտանալ
խորացնել
նոսրանալ
մեռնել
կուրանալ
բազմել
ուրախանալ
ծերանալ
գեղեցկանալ
վախեցնել
կամենալ
մոտենալ
հասցնել
անցնել
հագնել
թռնել
սառչել
կպնել
տեսնել

Վրթանես Փափազյան․ Ըմբոստի մահը․ Ապրիլի 4

  • բացատրել ըմբոստ, գալարվել, գաղջ, պատուտակ, ճգնել, անհագ, զմայլվել, պատվանդան, ոստ, մրմնջալ

ըմբոստ – դիմադրություն անող, հակառակող
գալարվել – օղակաձև կորություն կազմել
գաղջ – տաքի և սառի միջին ջերմություն ունեցող, գոլ
պատուտակ – պատատուկազգիների ընտանիքին պատկանող բույս, փաթաթվող բույս
ճգնել – ուժերը լարող աշխատանք կատարել
անհագ – չկշտացող
զմայլվել – հիացմունքից ապշահար լինել
պատվանդան –
ոստ – ծառի՝ թփի բարակ ճյուղ
մրմնջալ – մեղմ ձայնով խոսել

  • ինչպիսի հասարակություն է նկարագրված առաջին հատվածում — նշիր նմանություններ և տարբերություններ քո շրջապատի հետ:

Այս տեքստում նկարագրված հասարակությունը այն անհավասար հասարակությունն է, որում աղքատ մարդիկ ամբողջ օրը աշխատում են առանց բողոքելու և հարուստ մարդիկ ամբողջ օրը հանգստանում են աշխատեցնում են աղքատ մարդկանց։

  • ի՞նչ գծված սահմանի մասին է խոսքը, բեր օրինակներ:

Այդ գծված սահմանը այն սահմանն է, որի մեջ հարուստ և ուժեղ մարդիկ պահում են բոլորին։ Նրանք ուզում են, որ մարդիկ առանց բողոքելու և առանց հանգստանալու աշխատեն, և միաժամանակ ավելի շատ փող չստանան, որ աղքատ մարդիկ միշտ աղքատ մնան։

  • ի՞նչ է խորհրդանշում քամին, կայծակը, որոտը, արևի լույսը:

Քամին, կայծակը, որոտը, և արևի լ;ույսը այն հարուստ և ուժեղ մարդկանց են նկարագրում, որոնք ուզում են, որ բոլորը միշտ կախման մեջ մնան և չհակադարձեն ճնշումներին։

  • ու՞ր էր ձգտում հասնել Ըմբոստը. մեղադրու՞մ ես նրան, թե արդարացնում, ինչու՞:

Ըմբոստը չէր ուզում ամբողջ կյանքի ընթացքում նույն տեղում մնալ և նույն բանը անել։ Ուզում էր այլ բարձունքների հասնել, նոր բաներ տեսնել և նոր բաներ զգալ։

  • կա՞ մի բարձր տեղ, ուր դու ես ձգտում հասնել, ինչպե՞ս ես հաղթահարում այդ բարձրությունը (ստեղծագործական աշխատանք):

Ես ուզում եմ ավելի ուժեղ լինել, և դրան ձգտում եմ հասնել սպորտի գնալով, լողալով, և շատ քայլելով։

Հայոց Լեզու․ Գործնական Քերականություն․ Բայերի Կազմությունը․ Ապրիլի 3

1․ Տրված արմատներից բայեր կազմի՛ր և ընդգծի՛ր արմատի և ել կամ ալ վերջավորության միջև եղած մասը:
Օրինակ`

տես — տեսնել, բարձր — բարձրանալ:

Ա. Ընկեր, թանձր, խոր:

ընկեր – ընկերանալ
թանձր – թանձրանալ
խոր – խորանալ

Բ. Վախ, կամ, մոտ:

վախ – վախենալ
կամ – կամենալ
մոտ – մոտենալ

Գ. Հաս, անց, հագ:

հաս – հասնել
անց – անցնել
հագ – հագնել

Դ-. Թիռ, սառ, կիպ:

թիռ – թռչել
սառ – սառչել
կիպ – կպչել

2. Տրված բայերը պատճառական դարձնող ածանցները թվի՛ր:

Մեծացնել, հեռացնել, գգացնել, վախեցնել, հիշեցնեյ, թռցնել, տեսցնել:

Մեծացնել – ացն
հեռացնել – ացն
զգացնել – ացն
վախեցնել – եցն
հիշեցնել – եցն
թռցնել – ցն
տեսցնել – ցն

3․ Փակագծում դրված բայերն այնպես գրիր, որ ի՞նչ արեց (ի՞նչ արեցի, արեցիր, արեցինք, արեցիք, արեցին) հարցին պատասխանեն:

Դուք ինչ-որ երերուն տախտակի վրա ամրացրեցիք (ամրացնել) այդ վանդակը:
Ինչո՞ւ դու քո հոտն իմ դաշտում արածեցիր (արածեցնել):
Նա իր ձիուն մեծացրեց (մեծացնել) չամչով ու գարիով:
Ես հավանաբար ձանձրացրեցի (ձանձրացնել) ունկնդիրներին:
Մենք անզգուշորեն թռցրեցինք (թռցնել) արևկող անող թռչուններին: