Մեխանիկական էներգիայից բացի գոյություն ունեն էներգիայի այլ տեսակներ:
Էլեկտրական էներգիայով են աշխատում գործարանային հզոր հաստոցները, տարբեր տեսակի փոխադրամիջոցները, կենցաղային սարքերը:
Էներգիան կարող է մի մարմնից հաղորդվել մյուսին: Երբ շարժվող գունդը բախվում է անշարժ գնդին և շարժվում է այն, նրան հաղորդում է իր մեխանիկական էներգիայի մի մասը:
Փորձերով հաստատված է, որ բազմապիսի փոխակերպումների ժամանակ էներգիան չի ստեղծվում և չի ոչնչանում:

Առաջադրանքները․

1. Էներգիայի ի՞նչ տեսակներ են ձեզ հայտնի:

Մեխանիկական էներգիա,
Ջերմային էներգիա,
Էլեկտրական էներգիան,
Ատոմային (միջուկային) էներգիա,
Արեգակնային էներգիա,
Քիմիական էներգիա։

Դասը կարդալուց առաջ գիտեի․
Էլեկտրական էներգիան,
Արեգակային էներգիան։

2. Ի՞նչ նպատակներով է օգտագործվում էլեկտրական էներգիան:

Էլեկտրական հոսանքի համար,
Լույսը վառելու համար,
էլեկտրական սարքավորումները միացնելու համար։

3. Բանվորը, կիրառելով 50 Ն ուժ, բեռը տեղափոխել է մի հարկից մյուսը: Ի՞նչ մեծություն է անհրաժեշտ նրա կատարած աշխատանքը հաշվելու համար:

Անցած ճանապարհi երկարությունը (մի հարկ) * Օգտագործած ուժը (50 նյուտոն)

693. Կառուցե՛ք կոորդինատների ուղղանկյուն համակարգ և նշե՛ք
հետևյալ կետերը՝ A (+3, +4), B (–2, +1), C (–3, –4), D(0, +1), E (–5, +3),
F (+3, –5), G (+1, 0), M (+6, +4), N (–2, –4), K (–1, –3)։

694.

695. Ինչի՞ է հավասար օրդինատների առանցքի վրա գտնվող կետի
աբսցիսը։

0-ի է հավասար

698. Կոորդինատային հարթության ո՞ր քառորդում են գտնվում հետևյալ
կետերը.

Առաջին․

բ) (+3, +1),

Երկրորդ․

ա) (–7, +2),
դ) (–15, +6),

Երրորդ․

գ) (–3, –5),

Չորրորդ․

է) (+4, –2),
ը) (+3, –7)։

x-ի առանցքի վրա․

ե) (+10, 0),

իգրեկ-ի առանցքի վրա․

զ) (0, –30),

706. Մեքենան 3 ժամում A կետից հասավ C կետը՝ անցնելով 120 կմ,
ապա նույնքան ժամանակում վերադարձավ B կետով անցնող
շրջանցիկ ճանապարհով՝ արագությունն ավելացնելով 10 կմ/ժ-ով։
Որքա՞ն է B կետի հեռավորությունը A և C կետերից, եթե մեքենան
C-ից B հասնելու համար երկու անգամ ավելի շատ ժամանակ
ծախսեց, քան B-ից A հասնելու համար։

լուծում․
1) 120 : 3 = 40
2) 50 * 3 : 2 = 75

Պատ․ AB = 75, BC = 40

707. Արտադրանքի ինքնարժեքն իջավ նախ 5 %-ով, ապա՝ 2 %-ով։
Ընդամենը քանի՞ տոկոսով իջավ արտադրանքի ինքնարժեքը։

լուծում․ 6.9%

ՏՆԱՅԻՆ․

696․ Ինչի՞ է հավասար աբսցիսների առանցքի վրա գտնվող կետի
օրդինատը։

697․ Գրե՛ք կետերի կոորդինատները (տե՛ս նկ. 77)։

ա)
+1, +4,
+3, +3,
-2, +2,
-1, +1,
+2, +1,
+4, 0,
+3, -1,
-2, -2,
-3, -3,
-1, -4,
+4, +4:

բ)
-2, -3,
+1, +4,
-1, +2,
+2, +2,
+3, +1,
-3, 0,
+4, 0,
-2, -2,
0, -2,
+3, -2,
+5, -3:

699-ա,գ․ Կոորդինատային հարթության վրա կառուցե՛ք AB հատվածը, որի
ծայրակետերն են.

ա) A (+2, –1), B (+3, –2),
գ) A (+4, +1), B (0, –2)

708․ Գրե՛ք երեք հաջորդական ամբողջ թվեր, որոնց գումարը հավասար
է 0-ի։

-1 + 0 + 1 = 0

709․ Գրե՛ք երեք հաջորդական ամբողջ թվեր, որոնցից ամենափոքրը
հավասար է 4, –3, 0 թվերից ամենափոքրին։

-3, -2, -1:

Սովորաբար աշխատանք բառով նշում են մարդու այս կամ այն գործունեությունը, այդ թվում՝ մտավոր աշխատանքը: Մեխանիկական աշխատանքն ունի այլ իմաստ՝ կատարվում են միայն այն ժամանակ, երբ մարմինը շարժվում է իր վրա կիրառված ուժի ազդեցությամբ:
Երբ մարմինը տեղափոխվում է ազդող ուժի ուղղությամբ, կատարված աշխատանքը որոշվում է կիրառված ուժի և մարմնի անցած ճանապարհի արտադրյալով.
A=F. S
Էներգիան բնութագրում է մարմնի՝ աշխատանք կատարելու հնարավորությունը: Որքան մեծ էներգիայով է օժտված մարմինը, այնքան մեծ աշխատանք կարող է այն կատարել:
Էներգիան և աշխատանքը նույնպես չափվում են ջոուլներով:

1. Ո՞ր դեպքում է կատարվում մեխանիկական աշխատանք:

Այն դեպքում, երբ մարմինը շարժվում է իր վրա կիրառված ուժի ազդեցությամբ։

2. Ինչի՞ց է կախված մեխանիկական աշխատանքի մեծությունը:

Կատարված մեխանիկական աշխատանքի մեծությունը կախված է ինչպես մարմնի վրա կիրառված ուժի մեծությունից,
այնպես էլ ուժի ազդեցությամբ մարմնի անցած ճանապարհի երկարությունից։

3. Ո՞ր բանաձևով են հաշվում աշխատանքը:

A = F*S

Այս բանաձևում A–ն աշխատանքն է, F–ը՝ մարմնի
վրա ազդող ուժը, իսկ S–ը՝ ուժի ուղղությամբ մարմնի
անցած ճանապարհը։

Աշխատանքը = մարմնի վրա ազդող ուժը * Ուժի ուղղությամբ մարմնի անցած ճանապարհը։

Որոշ մարմիններ լողում են ջրի մակերևույթին. իսկ մյուսները սուզվում են ջրի մեջ: Մարմինները լողալու պայմանները ուսումնասիրել է հույն գիտնական Արքիմեդը: Նա առաջինն է հաշվել հեղուկի մեջ ընկղմված մարմնի վրա ազդող ուժի մեծությունը: Այդ պատճառով հեղուկներում և գազերում մարմնի դուրս հրող ուժը կոչվում է արքիմեդյան ուժ:
Հեղուկի մեջ ընկղմելով տարբեր մարմիններ՝ կարող ենք հայտնաբերել հետևյալ օրինաչափությունները.
1. Եթե մարմնի նյութի խտությունը մեծ է հեղուկի խտությունից, ապա մարմինը սուզվում է:
2. Եթե մարմնի նյութի խտությունը փոքր է հեղուկի խտությունից, ապա մարմինը լողում է հեղուկի մակերևույթին:
3. Եթե մարմնի նյութի խտությունը հավասար է հեղուկի խտությանը, ապա մարմինը մնում է հավասարակշռության մեջ հեղուկի ցանկացած տեղում:

Կատարե՛ք փորձեր և կատարե՛ք եզրակացություն.
1.թե ինչու է ձուն սուզվում խմելու ջրի մեջ,
2. ազատ լողում որոշ նոսրություն ունեցող աղաջրում
3. լողում խիտ աղաջրի մակերևույթին:

Եթե խմելու ջուր վերցնես, ձվի խտությունը մեծ է ջրի խտությունից և ձուն սուզվում է ջրի մեջ։ Բայց երբ աղ ես ավելացնում ջրին, աղը ջրին խտացնում է և ձուն լողում է մակերևույթին։