Բնագիտություն․ Հիվանդություն, դրա տեսակները։ Վնասակար սովորությունները և դրանց հետևանքները

  1. Թվարկե՛ք հիվանդության մի քանի պատճառներ:

Մեխանիկական ազդեցություններ՝ կոտրվածք, այրվածք, վերք, թունավորում։
Վարակային հիվանդություններ՝ մանրեներ, շնչառական հիվանդություններ, սննդի հիվանդություններ։
Հյուսվածքային հիվանդություններ՝ նորագոյացություններ։
Հոգեկան հիվանդություններ։

2. Ե՞րբ է օրգանիզմը համարվում հիվանդ:

Երբ մի օրգան կամ նրանց խումբը դադարում է նորմալ աշխատելուց, օրգանիզմը հիվանդանում է։

3. Ի՞նչ վնասակար սովորություններ գիտեք:

ծխելը, համակարգիչ երկար ժամանակով օգտագործելը, ալկոհոլ խմելը, անկանոն քնելը կամ սնվելը։

4. Ինչպե՞ս կարելի է կանխել ձեզ հայտնի վնասակար սովորությունները:

ծխելը կարող է թոքերը փչացնել, առաջացնել քաղցկեղ։ Ալկոհոլ խմելը կարող է օրգաններին և համակարգերին վնասել և ինքնազգացողությունը վատացնել։ Համակարգիչ երկար օգտագործելը կարող է աչքերին վնասել և ժամանակի զգացողությունը վատացնել։ Անկանոն քնել կարող է գլխացավ և հոգնածություն առաջացնել։

Ալիսը հրաշքների աշխարհում․ Գլուխ 1


1. Եթե քեզ հանդիպեր բաճկոնավոր և ժամացույցով խոսող նապաստակ, ի՞նչ կանեիր:

Ինձ կկսմթեի, որ տեսնեի, արդյոք երազում եմ։

2. Կարող ես նապաստակին նմանեցնել մարդու որևէ տեսակի (քեզ կօգնի նապաստակի արտաքին տեսքի նկարագրությունն ու վարքագիծը):

Աշխատող մարդու նման էր։ Ուշանում է, և դրա համար շտապում էր։

3. Առանձնացրու Ալիսի հետ կատարված բոլոր այն դիպվածները, որոնք տարօրինակ են թվում: Այդ տարօրինակությունները ինչ փոխեցին Ալիսի մեջ (կարող ես մեջբերել քո ասածը հիմնավորող հատվածը):

Խոսող նապաստակ կար՝ բաճկոնով և վարդագույն աչքերով, որը վազում էր և մի բանից ուշանալու մասին խոսում։ Այս շփոթեցրեց Ալիսին և հետաքրքրեց նրան։

Ալիսի ջրհորով շատ երկար ընկնում էր, այնքան որ հասցնում էր մտածել և քնել ու արդնանալ։

Ալիսի ցավ չզգալը այդքան երկար ընկնելուց հետո՝ փայտերի և չոր տերևների կույտի վրա։

Դռներով սենյակում հանկարծ հայտնվում էին տարօրինակ առարկաներ։

Ալիսի փոքրանալը տարօրինակ հյութը խմելուց և մեծանալը՝ կարկանդակ ուտելուց հետո։

4. Դուրս բեր այն տողերը (արտահայտություն, նախադասություն, պարբերություն), որոնք քո կարծիքով շատ կարևոր են, մեկնաբանիր դրանց կարևորություն:

Եվ նա սկսեց մտմտալ (բայց դա այնքան էլ հեշտ չէր, որովհետև տոթից թմրել էր և քունը տանում էր), թե ծաղկեպսակ հյուսելու համար արժե տեղից ելնել ու մարգարտածաղիկ քաղել, երբ հանկարծ կարմրավուն աչքերով մի սպիտակ ճագար վազ տվեց կողքով:

Այստեղ է Ալիսը նկատում նապաստակին և հետաքրքրվում։

Ալիսը վեր թռավ, որովհետև երբեք չէր տեսել բաճկոն հագած կամ ժամացույց ունեցող ճագարի և հետաքրքրությունից վառվելով վազեց ճագարի հետևից ու հասցրեց տեսնել, թե ինչպես վերջինս ցատկեց մտավ ցանկապատի տակի փոսը:

Հաջորդ վայրկյանին Ալիսը նետվեց նրա հետևից, առանց մտածելու, թե հետո ինչ հրաշքով է դուրս գալու այնտեղից:

Այստեղ Ալիսը մտնում է նապաստակի թունելը, և այս հատվածից Ալիսի արկածները սկսվում են։

Այնուամենայնիվ, երկրորդ անգամ շրջանցելիս նա դեմ առավ մի ցածր վարագույրի, որ մինչ այդ չէր նկատել, ետևում մոտ տասնհինգ մատնաչափ բարձրության դուռ կար: Ալիսը ոսկե բանալին մտցրեց փականքի մեջ և, ո՜վ զարմանք, հարմարվեց.

Այստեղ Ալիսը գտնում է այն դուռը, որով ինքը մտածում էր կարող էր դուրս գալ և վերադառնալ տուն։ Միայն չգիտեր, որ մյուս կողմում շատ երկար ժամանակ մնալու էր՝ տուն վերադառնալուց առաջ։

Մաթեմատիկա 10․05․21

1174-ա,գ,ե,է,թ․ Կատարե՛ք բաժանում.

ա) 8,368 ։ 2 = 4,184
գ) 0,0225 ։ 15 = 0,0015
ե) 6,25 ։ 125 = 0,05
է) 11,223 : 3 = 3,741
թ) 13,041 : 23 = 0,567

1175- ա,գ,ե,է,թ,ժա․ Կատարե՛ք բաժանում.

ա) 40,25 ։ 2,3 = 17,5
գ) 30,303 ։ 33,3 = 0,91
ե) 35,601 ։ 0,01 = 3560,1
է) 14,924 ։ 0,82 = 18,2
թ) 189,1 ։ 0,305 = 620
ժա) 0,001 ։ 0,2 = 0,005

1184․ Ինչի՞ է հավասար 1,73 , 2,563 , 0,82 , 11,729 , 1,6 , 529,1 , 837,2, 61,9,
0,01 թվերից ամենամեծի և ամենափոքրի գումարը։

837,21

1186-ա,գ,ե,է․ Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 8x + 3 = 14
x = (14 – 3) : 8
x = 11 : 8
x = 1,375
գ) 5x – 10 = 2
x = (2 + 10) : 5
x = 12 : 5
x = 2,4
ե) 6 + 7x = 16
x = (16 – 6) : 7
x = 10 : 7
x = 10/7
է) 6 = 11 – x,
x = 11 – 6
x = 5

ՏՆԱՅԻՆ․

1174-բ,դ,զ,ը․ Կատարե՛ք բաժանում.

բ) 17,024 ։ 4 = 4,256
դ) 10,5 ։ 7 = 1,5
զ) 10,08 ։ 24 = 0,42
ը) 374,17 : 31,

1175-բ,դ,զ,ը,ժ,ժբ․ Կատարե՛ք բաժանում.

բ) 4,221 ։ 0,63 = 6,7
դ) 9,3456 ։ 10,62 = 0,88
զ) 0,13464 ։ 0,396 = 0,34
ը) 788,48 ։ 1,28 = 616
ժ) 13,536 ։ 0,423 = 32
ժբ) 10,74197 ։ 87,05 = 0,1234

1185․ Խորանարդի բոլոր կողերի երկարությունների գումարը 132 սմ է։
Գտե՛ք նրա ծավալը։

2299968սմ2

1186-բ,դ,զ,ը․ Լուծե՛ք հավասարումը.

բ) 3x + 7 = 10
x = (10 – 7) : 3
x = 3 : 3
x = 1
դ) 3x – 57 = 88
x = (88 + 57) : 3
x = 145 : 3
x = 145/3 = 48 1/3
զ) 4x = 48,
x = 48 : 4
x = 12
ը) 18 = 9x – 13,
x = (18 + 13) : 9
x = 31 : 9
x = 31/9 = 3 4/9

Բնագիտություն․ 7․1․ Սննդառություն և մարսողություն

Բոլոր կենդանի օրգանիզմներին բնորոշ է սննդառությունը: Սննդում պարունակվում են նյութեր, որոնք անհրաժեշտ են նոր բջիջների առաջացման և օրգանիզմի կենսագործունեությունն էներգիայով ապահովելու համար:
Օրգանիզմի՝ նյութեր և էներգիա հայթայթելու գործընթացը կոչվում է սննդառություն:
Բույսերը չունեն հատուկ մարսողական համակարգ, քանի որ անհրաժեշտ սննդարար նյութերն առաջանում են նրանց բջիջներում լուսասինթեզի արդյունքում: Բույսերի մեծամասնությանը բնորոշ է հողային (հանքային) և օդային (լուսասինթեզ) սնուցում: Հողային սնուցումն իրականացնում է արմատային համակարգը, որը հողից ներծծում է ջուր և դրանում լուծված հանքային նյութեր, որոնք փոխադրող անոթներով հասնում են տերևներին:

Օդային սնուցման հիմնական օրգանները կանաչ տերևներն են: Տերևները օդից վերցնում են ածխաթթու գազը: Ցամաքային բույսերն ածխաթթու գազը կլանում են օդից, իսկ ջրային բույսերը՝ ջրից:
Տերևի քլորոպլաստերը պարունակում են կանաչ գունանյութ՝ քլորոֆիլ, որտեղ Արեգակի լույսի էներգիայի հաշվին անօրգանական նյութերից՝ ջրից և ածխաթթու գազից, սինթեզվում են օրգանական նյութեր, և անջատվում են թթվածին: Այս երևույթն անվանում են լուսասինթեզ, իսկ այս եղանակով սնվող օրգանիզմներին՝ ավտոտրոֆ:
Կենդանիները, սնկերը և բակտերիաների մեծ մասը չեն կարող ինքնուրույն սինթեզել օրգանական նյութեր. նրանք սնվում են այլ օրգանիզմներում կուտակված պատրաստի օրգանական նյութերով: Այդպիսի օրգանիզմները ստացել են հետերոտրոֆ անվանումը: Կենդանիները սննդառության գործընթացում օգտագործում են բույսերում կուտակված արեգակնային էներգիան: Այն կենդանիները, որոնք սնվում են միայն բույսերով կոչվում են բուսակեր կենդանիներ: Գիշատիչները սնվում են բուսակեր կենդանիներով: Կենդանիների դիակներով սնվող կենդանիներն անվանվում են դիակերներ:
Բնության մեջ հանդիպում են օրգանիզմներ, որոնք սնվում են՝ այլ օրգանիզմների հետ համակեցություն առաջացնելով: Կան նաև օրգանիզմներ, որոնք ամբողջությամբ ապրում են այլ օրգանիզմի հաշվին՝ նրան ոչինչ չտալով: Դրանք մակաբույծներն են:
Սննդանյութերի բարդ օրգանական միացությունները՝ սպիտակուցները, ածխաջրերը և ճարպերը, վերածվում են պարզ միացությունների, որոնք ներծծվում են արյան մեջ և տարածվում ամբողջ օրգանիզմում: Սննդի այսպիսի մշակումը կոչվում է մարսողություն, որն իրականանում է մարսողական համակարգում:

Հարցեր

1․ Սննդառության ի՞նչ եղանակներ են ձեզ հայտնի:

Լույս, ջերմություն, օդ, սնունդ։

2․ Ինչպե՞ս են սնվում բույսերը:

Հողային՝ Արմատային համակարգի միջոցով ստանում ջուր և հանքային նյութեր
Օդային՝ Կանաչ տերները ստանում են ածխաթթու գազ

3․ Որո՞նք են ավտոտրոֆ և հետերոտրոֆ օրգանիզմները:

Ավտոտրոֆ բույսերը ինքնուրույն սինթեզում են օրգանական նյութեր իրենց համար։
Հետերոտրոֆ օրգանիզմները չեն կարող ինքնուրույն սինթեզել նյութեր և այդ հետևանքով օգտվում են այլ օրգանիզմների սնված նյութերից։

4․ Ո՞ր բույսերն են սնվում կենդանիներով և ինչու՞:

Ցողիկը, վեներայի մաշիկը, ճանջասպանը, որոնք միջատներ են ուտում նրանց մեջ օգտագործվող նյութերով սնվելու համար։

Բնագիտություն․ 6․8․ Օրգանիզմն ամբողջական համակարգ է

Յուրաքանչյուր կենդանի օրգանիզմ կազմված է բջիջներից: Բազմաբջիջ օրգանիզմների կառուցվածքային փոքրագույն մասնիկը բջիջն է: Բջիջներից առաջացնում են հյուսվածքներ, հյուսվածքներից օրգաններ, օրգաններից՝ օրգանների համակարգեր:
Կենդանի օրգանիզմում յուրաքանչյուր օրգան և օրգանների համակարգ կատարում է որոշակի գործառույթ: Դրանց փոխկապակցված աշխատանքն ապահովում է օրգանիզմի՝ որպես միասնական համակարգի կենսագործունեություն:

Օրգաններից որևէ մեկի աշխատանքի խանգարումն անմիջապես ազդում է մյուս օրգանների և ամբողջ օրգանիզմի աշխատանքի վրա:
Կենդանիների մարսողական համակարգն ապահովում է օրգանիզմը սննդարար նյութերով: Մարսողության կամ սննդանյութերի ներծծման ցանկացած խանգարում անդրադառնում է բոլոր օրգանների աշխատանքի վրա: Չստանալով բավարար քանակությամբ սննդարար նյութեր՝ օրգանիզմի աճը դանդաղում է, խանգարվում է բջիջների վերականգնումը, նվազում է ակտիվությունը:
Բույսերի կյանքը սկսվում է սերմի ծլումից: Տերևներում սննդարար նյութեր չեն կարող առաջանալ առանց ջրի և նրա մեջ լուծված հանքային աղերի: Դրանք արմատներով ներծծվում են հողից և ցողունով հասնում տերևներին: Արմատի կամ ցողունի ցանկացած վնասվածք խանգարում է այդ գործընթացին, և տերևները ջուր և հանքային նյութեր չեն ստանում: Միևնույն ժամանակ առանց տերևներում սինթեզված սննդարար նյութերի անհնար է արմատների և ցողունների աճը: Այն չի կարող ծաղկել, ձևավորել պտուղներ և սերմեր:
Կենդանի օրգանիզմների աճն ու զարգացումը, շնչառությունը, սնուցումը, բազմացումը կախված են շրջակա միջավայրի պայմաններից: Բոլոր կենդանի օրգանիզմները արձագանքում են շրջակա միջավայրի փոփոխություններին, և դրանից է կախված նրանց կենսագործունեությունը:


Հարցեր

1. Ինչո՞վ է պայմանավորված օրգանիզմի ամբողջականությունը:

Օրգանիզմի ամբողջականությունը պայմանավորված է բոլոր օրգանների և օրգանների համարկարգերի գործառույթների կատարմամբ։

2. Ի՞նչ տեղի կունենա, եթե կենդանին չստանա բավարար քանակությամբ սննդանյութ:

Կենդանու աճումը դանդաղում է, բջիջները սկսում են չվերականգնվել, և նվազում է կենդանու ակտիվությունը։

Բնագիտություն․ 6.7. Բույսերի գեներատիվ օրգանները

Ծաղիկը շատ բույսերի ամենավառ և տեսանելի մասն է: Ծաղիկները կարող են լինել մանր կամ խոշոր, վառ գունավորված կամ կանաչ, հոտավետ կամ անհոտ, մենահատ կամ հավաքված ծաղկաբույլերում:
Ծաղիկների հիմնական գործառույթը օրգանիզմի բազմացման համար պտուղներ և սերմեր առաջացնելն է:
Ծաղիկը ցողունին միանում է ծաղկակոթի միջոցով: Ծաղկակոթի վերին լայնացած մասի վրա տեղակայված են բաժակաթերթիկները, պսակաթերթիկները, վարսանդը, առէջները:
Վարսանդը բույսի իգական սեռական օրգանն է, առէջը՝ արական սեռական օրգանը: Այն ծաղիկները, որոնք ունեն և՛ վարսանդ, և՛ առէջներ, կոչվում են երկսեռ ծաղիկներ:
Պտուղների ամենակարևոր գործառույթը սերմերի պահպանումն ու տարածումն է: Պտուղները լինում են հյութալի և չոր:

Հարցեր՝

1. Ինչի՞ց է առաջանում սերմը:

Սերմը առաջանում է պտուղներից։ Լինում միասերմ կորիզապտուղներ, բազմասերմ հատապտուղներ

2. Ի՞նչ մասերից է կազմված սերմը:

Սերմը բաղկացած է սերմամաշկից, սաղմից, և պաշարային սննդանյութերից։

3. Ինչի՞ց է առաջանում պտուղը:

Առաջանում է վարսանդի փոշոտումից առէջների միջոցով։

4. Ինչու՞ են վարսանդը և առէջները համարվում բույսի գլխավոր մասեր:

Որովհետև դրանք են ապահովում բույսի բազմացումը։

Մայրենի․ Սիրտը — Էդմոնդո դե Ամիչիս․ Մեր Ուսուցիչը

  • Բնութագրիր ուսուցչին՝ հիմնավորելով պատասխանդ տեքստից բերած մեջբերումներով:

Բարի և մենակ։
“Եղեք իմ ընտանիքը։ Անցյալ տարի դեռևս մայր ունեի, բայց նա մեռավ, և ես մնացի մենակ։”
“Ես չեմ ուզում ոչ ոքի պատժել։ Ապացուցեք, որ լավ տղաներ եք։”

  • Քո կարծիքով ուսուցչի խոսքը ի՞նչ ազդեցություն ունեցավ սովորողների վրա. առանձնացրու նրա խոսքերից ամենակարևորը՝ հիմնավորելով:

Աշակերտներին հասկացրեց, որ նա բարի էր, և միայն ընկերներ էր ուզում։

“Եղեք իմ ընտանիքը։ Անցյալ տարի դեռևս մայր ունեի, բայց նա մեռավ, և ես մնացի մենակ։”

Այս մասում ասում է, որ ուզում էր նա և աշակերտները իրար հասկանաին ընտանիքի նման։

“Ես չեմ ուզում ոչ ոքի պատժել։ Ապացուցեք, որ լավ տղաներ եք։”

Այս մասում ասում է, որ նա չէր ուզում աշակերտներին նեղացնել։ Միայն ուզում էր, որ լավ լինեին։

  • Ուսուցիչներիցդ ո՞վ է այդպես ազդեցիկ քեզ համար. Ինչու՞:

Ես կասեի ընկեր Լաերտը (Պարի ուսուցիչը)։

Շատ բարի է և աշակեռտներին պատժելու տեղը իրենց սովորեցնում է պարը։

Մայրենի․ Սիրտը — Էդմոնդո դե Ամիչիս․ Առաջին օրը դպրոցում

  • Բացատրիր բառերը՝ բառարանի օգնությամբ. դժկամություն, խռնվել, շքամուտք, տրտմել, աղախին, վշտահար, անձուկ, խռիվ մազեր, անմորուս, ալեխառն, ուղղաձիգ, ջանք:

դժկամություն․ տհաճություն, անբավականության զգացումը։
խռնվել․ իրար վրա գալ՝ թափվել
շքամուտք․ շենքի գլխավոր շքեղ մուտքը՝ դարպաս
տրտմել․ տրտում դառնալ՝ թաղծել
աղախին․ վառրձու տնային աշխատող կին
վշտահար․ վշտից տանջված
անձուկ․ նեղ, սեղմ
խռիվ մազեր․ խուճուճ մազեր
անմորուս․ առանց մորուքի
ալեխառն․ սպիտակի հետ խառն
ուղղաձիգ․ ուղիղ ձգվող, ուղիղ գիծ
ջանք․ ուժերի լարում

  • Պատմիր, թե ինչը կամ ում ես կարոտում կրտսեր դպրոցից, ինչը կամ ում քեզ հետ կբերեիր Միջին դպրոց, ինչպե՞ս ես հարմարվել նոր միջավայրին:

Շվեդիայից իմ ընկեր Ֆիննը։ Խելոք և ուրախ տղա էր։ Ես կասեի, նա Շվեդիայում իմ ընկերներից ամենալավն էր։ Հիմա կարծես Շվեդիայում չի, որովհետև երկուսս էլ 2018-ի դեկտեմբերին ուրիշ երկիր գնացինք։ Ես հետ եկա Հայաստան, բայց չգիտեմ Ֆիննը գնաց Շվեցարիա։

Հայկական Լեռնաշխարհի լճերը, գետերը, և գագաթները․ 03.05.21-10.05.21

Թվել Հայկական լեռնաշխարհի երեք ամենամմեծ լճերը։ Բլոգում տեղադրել երեք լժերի նկարը միասին (քարտեզի սքրինշոթ)։

1. Ուրմիա լիճը լիճ է, որը հին ժամանակներում անվանում էին Կապուտան լիճ։ Ուրմիա լիճը ամենամեծ լիճն է հայկական լեռնաշխարհում։ Ջուրը այնքան աղի է, որ կենդանական և բուսական աշխարհ չկա։

2. Վանա լիճը աղի ջրով լիճ է, որը հին ժամանակներում կոչվում էր Բնունյաց ծով։ Հայտնի է Ս․ խաչ եկեղեցու համար, որը կառուցված է Վանալճի՝ աղթամար կղզու վրա և իր տեռախ ձկնատեսակի համար։

3. Սևանի լիճը քաղցրահամ ջրով լիճ է, որը նաև կոչվում է Գեղամա կամ Գեղարքունյաց ծով։ Հայտնի է իշխան ձկան համար։ Հիմա միայն այս լիճն է մեր մոտ։

Թվել Հայկական լեռնաշխարհի գետերը։

Եփրատը hամարվում է մայր գետը, որովհետ ամբողջովին հոսում է հայկական լեռնաշխարհը։
Տիգրիս,
Երասխ (Արաքս),
Ճորոխ,
Կուր։

Թվել հայկակական լեռնաշխարհի գագաթները։

Արագած (4090 մ),
Սիփան (4434 մ),
Նեմրութ (4821 մ),
Մասիս (5165 մ):
Մասիսը, որը նաև կոչվում է Արարատ, Հայկական լեռնաշխարհի ամենաբարձր գագաթն է։ Մասիսի կողքին Սիսն է (3925 մ), որը նաև կոչվում է Փոքր Արարատ։ Սիսը Հայկական լեռնաշխարհի գագաթներից չէ։ Ըստ Աստվածաշնչի՝ համաշխարհային ջրհեղեղի ժամանակ Նոյ նահապետի տապանը հանգրվանել է Արարատի գագաթին։ Արարատ լեռը քրիստոնյաների, առաջին հերթին՝ հայերի համար համարվում է սրբազան լեռ։

Մաթեմատիկա 05.05.21․

1130-ա,գ. Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 7,86 + x = 10,05
10,05 – 7,86 = 2,19
x = 2,19
գ) 117,18 – x = 38,241

38,241 + 117,18 = 155,421
x = 155,421

1131. Ուղղանկյան կողմերի երկարությունները 6,37 դմ և 10,01 դմ են։
Ուղղանկյան մեծ կողմը փոքրացրել են 3,2 դմ-ով, իսկ փոքր
կողմը՝ 5,5 դմ-ով։ Որքա՞ն է ստացված ուղղանկյան պարագիծը։

Լուծում․
1) 10,01 – 3,2 = 6,81
2) 6,37 – 5,5 = 0,87
3) (6,81 + 0,87) * 2 = 15,36

1133-ա. Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

ա) (0,241 – 0,15) ⋅ 100 + (3,72 + 14,25) ⋅ 10 = 188,8

1140. Երեք ուղիղներ տարված են այնպես, որ նրանց հատման կետերի քանակը 3 է։ Քանի՞ անկյուն կստացվի այդ ուղիղների հատումից։

12

1142. Հախճասալիկներով պետք է երեսապատել պատի մի ուղղանկյունաձև մասը, որի լայնությունը 6 մ է, երկարությունը՝ 9 մ։ Հախճասալիկը 15 սմ կողմով քառակուսի է։ Քանի՞ հախճասալիկ կպահանջվի։

լուծում․
1) 600 : 15 = 40
2) 900 : 15 = 60
3) 60 * 40 = 2400

պատ․ 2400 հախճասալիկ։

ՏՆԱՅԻՆ․

1130-բ,դ․ Լուծե՛ք հավասարումը.

բ) 43,19 + x = 45,114
45,114 – 43,19 = 1,924
x = 1,924
դ) 53,27 + x = 90։

90 – 53,27 = 36,73
x = 36,73

1133-բ․ Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

բ) (56,37 – 43,21) ։ 10 – (2,36 – 2,01) ։ 100 = 1,3125

1141․ Ինչքա՞ն է 108‐րդ նկարում ներկայացված
պատկերի ներկված մասի մակերեսը,
եթե քառակուսու կողմը 11 սմ է, իսկ
շրջանի մակերեսը՝ 15 սմ2։

լուծում․
1) 11 * 11 = 121
2) (15 : 2) * 4 + (15 : 4) * 4 = 45
3) 121 – 45 = 76

պատ․ 76 սմ2

1143․ Ուղանկյուն զուգահեռանիստի չափումներն են՝ 2 5/6սմ, 2 8/9սմ և
3 սմ։ Որոշե՛ք զուգահեռանիստի ծավալը և գտե՛ք, թե նիստերից
որը ավելի մեծ մակերես ունի։

լուծում․
1) 17/6 * 26/9 = 221/27
2) 221/27 = 221/9 (24 5/9)
3) 3 * 26/9 = 26/3

պատ․ 24 5/9սմ3, 8 2/3սմ2